Η συγγραφή μιας εργασίας προπτυχιακού ή μεταπτυχιακού επιπέδου απαιτεί αρκετή από την προσοχή και το χρόνο του συγγραφέα. Κάποιες από τις παραμέτρους που απαιτείται προσοχή είναι αφενός η δημιουργίας μιας σωστής δομής η οποία να αποτυπώνει με σαφήνεια όλες τις παραμέτρους το εξεταζόμενου θέματος και αφετέρου η επιλογή κατάλληλων και ποιοτικών βιβλιογραφικών αναφορών, οι οποίες θα προσδώσουν στην πτυχιακή εργασία ή διπλωματική εργασία, ποιότητα και αξιοπιστία. Σε όλες τις πτυχιακές εργασίες και σε όλες τις διπλωματικές εργασίες, ο εκπόνησής θα πρέπει να εξετάζει το βαθμό στον οποίο ικανοποιεί πλήρως τους στόχους της εργασίας. Πιο συνοπτικά παραθέτουμε τα ακόλουθα βήματα τα οποία θα πρέπει να ακολουθούνται πιστά, σε μια διαδικασία συγγραφής πτυχιακών εργασιών και διπλωματικών ή άλλων εργασιών:
ΒΗΜΑΤΑ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
Βήμα 1ο: Ορισμός θέματος έρευνας – εργασίας
Βήμα 2ο: Βιβλιογραφική ανασκόπηση για τη διερεύνηση των ερευνών που ήδη έχουν διεξαχθεί και την ανακάλυψη πιθανών κενών στη βιβλιογραφία
Βήμα 3ο: Καθορισμός σημαντικότητας και πρωτοτυπίας έρευνας – πτυχιακής ή διπλωματικής εργασίας
Βήμα 4ο: Δημιουργία δομής – πίνακα περιεχομένων σύμφωνα με τα πρότυπα που απαιτούνται για τις πτυχιακές και διπλωματικές εργασίες
Βήμα 5ο: Δημιουργία ενός αυτοτελούς φακέλου για την Πτυχιακή ή τη διπλωματική σας εργασία όπου θα δημιουργηθούν 2 υποφάκελοι: αυτός που θα αποθηκεύεται η πτυχιακή ή διπλωματική εργασία και οι διάφορες εκδόσεις της και αυτός που θα αποθηκεύονται και θα αρχειοθετούνται οι βιβλιογραφικές αναφορές. Για ακόμη πιο παραμετροποιημένη αρχειοθέτηση μπορούν να δημιουργηθούν φάκελοι βιβλιογραφικών αναφορών ανά κεφάλαιο.
Βήμα 6ο: Αναζήτηση σε επιστημονικά περιοδικά για δημοσιευμένα άρθρα (δημοσιεύσεις), τα οποία καλύπτουν εννοιολογικά το περιεχόμενο κάθε ενότητας κεφαλαίου. Αυτό μπορεί να εξακριβωθεί με μια ανάγνωση της περίληψης του άρθρου ή των συμπερασμάτων που παρατίθενται στο τέλος. Επίσης η δομή και οι ενότητες του επιστημονικού άρθρου αποτελούν χρήσιμο οδηγό αξιολόγησης της συνάφειας με τα στοιχεία που αναζητούνται. Όταν αξιολογηθεί μια βιβλιογραφική πηγή (δημοσίευση) και ο συγγραφέας την κρίνει κατάλληλη τότε την αποθηκεύει στον αντίστοιχο φάκελό της πτυχιακής – διπλωματικής εργασίας.
Βήμα 7ο: Έπειτα, ξεκινά μια αρκετά χρονοβόρα διαδικασία και αρκετά περίπλοκη. Πρόκειται για τη σύνθεση της βιβλιογραφίας η οποία θα πρέπει να γίνει με ιδιαίτερη προσοχή ώστε ο ερευνητής να αποφύγει να υποπέσει στο αδίκημα της εκούσιας ή ακούσιας λογοκλοπής. Η λογοκλοπή είναι αδίκημα το οποίο στους ακαδημαϊκούς χώρους έχει προσελκύσει την προσοχή των ερευνητών. Με τον τρόπο αυτό γίνεται η συγγραφή κάθε κεφαλαίου.
Βήμα 8ο: Οι περισσότερες πτυχιακές εργασίες και διπλωματικές εργασίες, πλέον εμπεριέχουν κάποιο είδος έρευνας. Πιο αναλυτικά, η ερευνητική προσέγγιση που ενδέχεται να ακολουθηθεί είναι η ποιοτική μέθοδος έρευνας ή η ποσοτική μέθοδος έρευνας. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα κεφάλαιο το οποίο να ονομάζεται «Μεθοδολογία έρευνας» και να παρέχει στον αναγνώστη αναλυτικές πληροφορίες για τον σχεδιασμό κα την υλοποίηση της έρευνας που διεξήχθη για την πτυχιακή ή διπλωματική εργασία. Οι ενότητες του κεφαλαίου αυτού ενδέχεται να αφορούν το σκοπό της έρευνας, την παρουσίαση του ερευνητικού εργαλείου (Ερωτηματολόγιο έρευνας), τον πληθυσμό και το δείγμα της έρευνας, τη μέθοδο δειγματοληψίας και την ερευνητική προσέγγιση.
Βήμα 9ο: Αφού ολοκληρωθεί το κεφάλαιο της μεθοδολογίας της έρευνας ακολουθεί το κεφάλαιο των «Αποτελεσμάτων της έρευνας». Το κεφάλαιο αυτό δημιουργείται ύστερα από την ολοκλήρωση της στατιστικής ανάλυσης. Ο λόγος είναι επειδή παρατίθενται τα αποτελέσματα που προκύπτουν από τη στατιστική ανάλυση (Αποτελέσματα περιγραφικής ή επαγωγικής στατιστικής ανάλυσης). Η δομή του κεφαλαίου αυτού ενδέχεται να προσαρμόζεται ανά περίπτωση.
Βήμα 10ο: Ύστερα από την ολοκλήρωση του κεφαλαίου των αποτελεσμάτων της έρευνας ακολουθούν τα συμπεράσματα και η συζήτηση των ευρημάτων. Στο κεφάλαιο αυτό παρατίθενται τα συμπεράσματα, στα οποία έχει καταλήξει ο συγγραφέας, ενώ παράλληλα γίνεται σύγκριση των ευρημάτων με τα ευρήματα και τις διαπιστώσεις άλλων ερευνητών. Επίσης συζητάται η πρωτοτυπία και η σημαντικότητα της έρευνας, οι περιορισμοί που συνάντησε ο ερευνητής κατά την διαδικασία που ακολούθησε και διατυπώνει προτάσεις για τη συνέχιση της έρευνας ή προτάσεις προς υλοποίηση (Διοικητικές επιπτώσεις).
Βήμα 11ο: Τέλος, ακολουθεί η λίστα με τις βιβλιογραφικές αναφορές, σύμφωνα με το σύστημα βιβλιογραφικών αναφορών (APA ή Harvard συνήθως) που υποδεικνύει το εκάστοτε εκπαιδευτικό ίδρυμα. Η πτυχιακή ή διπλωματική εργασία ολοκληρώνεται με την παράθεση του Παραρτήματος της πτυχιακής ή διπλωματικής εργασίας. Στο παράρτημα της πτυχιακής ή διπλωματικής εργασίας μπορεί να ενταχθεί το ερωτηματολόγιο της έρευνας ή αυτοτελείς πίνακες στατιστικών αποτελεσμάτων.
